Οδηγίες χρήσης και κατάχρησης Μετά το χρήμα και το «βύσμα», τίποτα δεν ανοίγει τόσες πόρτες, όσο η εξυπνάδα. Το να είσαι έξυπνος είναι τόσο χρήσιμο όσο το να είσαι όμορφος — και σε ορισμένες περιπτώσεις, πολύ περισσότερο. Με μια έξυπνη λύση σ’ ένα απρόβλεπτο πρόβλημα μπορείς να κερδίσεις μια θέση εργασίας, να γλιτώσεις από μια σφαλιάρα, να κερδίσεις το σεβασμό των άλλων, ακόμη και να σώσεις τη ζωή σου, όπως ο πολυμήχανος Οδυσσέας. Υπάρχει, βεβαίως, το ερώτημα εάν ο έξυπνος γεννιέται ή γίνεται, και σε ποιο σημείο τα γονίδια και τα παιδικά χρόνια διαμόρφωσης της προσωπικότητας καθορίζουν τον μελλοντικό ατσίδα. Πάντως, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η μάθηση και η εξάσκηση μπορούν να βελτιώσουν τη διανοητική μας κατάσταση, όπως μια κατάλληλη δίαιτα και λίγη άσκηση βελτιώνουν τη φυσική κατάσταση του καθενός. Αυτό το βιβλίο προσφέρει τροφή και γυμναστική για το πνεύμα σου. Από τη μια μεριά, θα βρεις εδώ πολλά παιχνίδια και κόλπα (και φυσικά παγίδες — γιατί να το αρνηθούμε...) που θα σου επιτρέψουν, σε μια δεδομένη στιγμή, να κερδίσεις ένα κέρασμα στο μπαρ, να διασκεδάσεις τους φίλους σου ή να κοροϊδέψεις τους εχθρούς σου (ή το αντίθετο): από την άλλη, θα βρεις μια διαλεχτή συλλογή προβλημάτων που απαιτούν εξυπνάδα. Αυτά οφείλεις να τα λύσεις για σένα, προτού τα συμπεριλάβεις στο οπλοστάσιό σου για να τα χρησιμοποιήσεις στην παρέα. Τα προβλήματα θα τα ξεχωρίσεις από τα παιχνίδια και από τα κόλπα γιατί, δίπλα στην επικεφαλίδα τους, υπάρχει ένας αριθμός μέσα σ’ έναν κύκλο, που παραπέμπει στο τμήμα με τη «βοήθεια» και σε αυτό με τις λύσεις (και στα επακόλουθα ηθικά διδάγματα). Αν ένα πρόβλημα σου αντιστέκεται (και σε βεβαιώνω ότι θα σου αντισταθούν κάμποσα), μην τρέξεις να βρεις τη λύση στις αντίστοιχες σελίδες. Αν είσαι πραγματικά απελπισμένος, πέρνα πρώτα από το τμήμα «βοήθεια» και προσπάθησέ το πάλι μετά τη μικρή βοήθεια. Δεν είναι θέμα εγωισμού: όταν ένα πρόβλημα σου αντιστέκεται, μια πιθανή αιτία μπορεί να είναι ότι στην πορεία για τη λύση παρεμβαίνει μια αδυναμία της σκέψης, ένα νοητικό εμπόδιο. Αν διαβάσεις τη λύση θα παρακάμψεις το εμπόδιο της σκέψης σου, αλλά αν λύσεις μόνος σου το πρόβλημα θα διαλύσεις το εμπόδιο, θα το κάνεις σκόνη. Και το να καταστρέφουμε τα εμπόδια στη νόησή μας, είναι από τα πιο θετικά και ικανοποιητικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε — το μοναδικό που μπορεί να μας στρώσει το δρόμο για την εξυπνάδα. Το απλό σχήμα: πρόβλημα- βοήθεια- λύση- δίδαγμα, περιλαμβάνει τη μεγάλη περιπέτεια της σκέψης. Κάθε φορά που κάποιος άνθρωπος αναπτύσσει αυτή τη διαδικασία για τον εαυτό του, συμμετέχει ενεργά σε αυτήν την περιπέτεια — την πιο συγκλονιστική από όλες. Αυτό το βιβλίο δε θα σε κάνει Βολταίρο, αλλά πολύ πιθανόν να σε βοηθήσει να ξεμπλέξεις μερικά καλώδια στο κεφάλι σου και να ακονίσεις λίγο τους νευρώνες σου. Επιπλέον, θα σου προσφέρει τρόπους για να διασκεδάσεις, να εντυπωσιάσεις ή να κοροϊδέψεις τους δικούς σου και τους ξένους. Αν το καταφέρεις, οι κόποι μου θα επιβραβευθούν στο μέγιστο. Πάνω από όλα, αν το βιβλίο επανεκδοθεί... ΚΑΡΛΟ ΦΡΑΜΠΕΤΙ