€17.17 €19.08
l «Το πρόβλημα με την κατάθλιψη είναι ότι δεν την παίρνεις είδηση. Κάνοντας την πρακτική της ενσυνειδητότητας μέρος της καθημερινής μου ρουτίνας, βρήκα τον τρόπο να κρατάω το αυτί μου κολλημένο στο έδαφος και ν’ αφουγκράζομαι τα προειδοποιητικά σημάδια — αυτούς τους ψιθύρους της γης που προηγούνται του σεισμού.»
l «“Ενσυνειδητότητα” σημαίνει ότι παρατηρώ προσεκτικά τον κόσμο γύρω μου με έναν μη κριτικό τρόπο, ότι κάνω ένα βήμα πίσω και δεν προσπαθώ συνεχώς ν’ αλλάξω τα πάντα — όχι γιατί επιλέγω να ζήσω μες στην ανεμελιά, αλλά γιατί θέλω να γίνω ένας αυτόπτης μάρτυρας των καταστάσεων. Η ενσυνειδητότητα δεν είναι κάτι περίπλοκο, αλλά κάτι που όλοι μπορούμε να κάνουμε: ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι.»
l «Εξασκώντας την ενσυνειδητότητα, καταλήγεις να δαμάσεις το ατίθασο άλογο που ζει μέσα σου. Αν το μαστιγώσεις και του φερθείς βάναυσα, το πιθανότερο είναι να σε πετάξει στο χώμα και να σε ποδοπατήσει. Το ίδιο ισχύει και με το μυαλό.»
l «Το επόμενο βήμα στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης θα έχει να κάνει με τη διεύρυνση της περιορισμένης αντίληψης που έχουμε για τον κόσμο και για τον ίδιο μας τον εαυτό.»
Ρούμπι Ουάξ
«Η Ρούμπι Ουάξ προσεγγίζει τη Νευροεπιστήμη της Ενσυνειδητότητας με την ευγλωττία, τη διαύγεια και το χιού-μορ που τη χαρακτηρίζουν. Γελάμε και κλαίμε με τον Υγιή καινούργιο κόσμο της, αλλά, πάνω απ’ όλα, προβλημα-τιζόμαστε για το κατά πόσο είναι εφικτή μια ‘‘υγιής ζωή’’ σ’ έναν κόσμο τρελό και χαοτικό όπως ο δικός μας.»
M. Wallace, “Sane”
«Το πρόβλημα με την κατάθλιψη είναι ότι δεν την παίρνεις είδηση. Κάνοντας την πρακτική της ενσυνειδητότητας μέρος της καθημερινής μου ρουτίνας, βρήκα τον τρόπο να κρατάω το αυτί μου κολλημένο στο έδαφος και ν’ αφουγκράζομαι τα προειδοποιητικά σημάδια — αυτούς τους ψιθύρους της γης που προηγούνται του σεισμού.»
«“Ενσυνειδητότητα” σημαίνει ότι παρατηρώ προσεκτικά τον κόσμο γύρω μου με έναν μη κριτικό τρόπο, ότι κάνω ένα βήμα πίσω και δεν προσπαθώ συνεχώς ν’ αλλάξω τα πάντα — όχι γιατί επιλέγω να ζήσω μες στην ανεμελιά, αλλά γιατί θέλω να γίνω ένας αυτόπτης μάρτυρας των καταστάσεων. Η ενσυνειδητότητα δεν είναι κάτι περίπλοκο, αλλά κάτι που όλοι μπορούμε να κάνουμε: ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι.»
«Εξασκώντας την ενσυνειδητότητα, καταλήγεις να δαμάσεις το ατίθασο άλογο που ζει μέσα σου. Αν το μαστιγώσεις και του φερθείς βάναυσα, το πιθανότερο είναι να σε πετάξει στο χώμα και να σε ποδοπατήσει. Το ίδιο ισχύει και με το μυαλό.»
«Το επόμενο βήμα στην ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης θα έχει να κάνει με τη διεύρυνση της περιορισμένης αντίληψης που έχουμε για τον κόσμο και για τον ίδιο μας τον εαυτό.»
Ρούμπι Ουάξ
«Η Ρούμπι Ουάξ προσεγγίζει τη Νευροεπιστήμη της Ενσυνειδητότητας με την ευγλωττία, τη διαύγεια και το χιού-μορ που τη χαρακτηρίζουν. Γελάμε και κλαίμε με τον Υγιή καινούργιο κόσμο της, αλλά, πάνω απ’ όλα, προβλημα-τιζόμαστε για το κατά πόσο είναι εφικτή μια ‘‘υγιής ζωή’’ σ’ έναν κόσμο τρελό και χαοτικό όπως ο δικός μας.»
M. Wallace, “Sane”
ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ, ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ,
ΕΙΠΑΝ ΚΙ ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΓΙΗ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΚΟΣΜΟ
«Τι είν’ αυτό; Χιουμοριστικό ψυχολογικό δοκίμιο; Ψυχοθεραπεία μέσω του γέλιου; Βιβλίο αυτοβοήθειας του τύπου: ‘‘Θα κρεμαστώ απ’ τα μαλλιά μου’’; Κοινωνική κριτική του τύπου: ‘‘Θα τα πω κι ας με κλείσουν μέσα’’; Αυτο-κριτική, όπως λέμε: ‘‘αυτο-κτονία’’; Ανοιχτή επίθεση στην ιδέα της πολιτικής ορθότητας; Μια εβραία που καταπολεμά την κατάθλιψή της κοροϊδεύοντας τους άλλους εβραίους; Γέλασα, γέλασα, γέλασα μέχρι δακρύων…»
«Η Ουάξ βγάζει τ’ ‘‘απόκρυφά’’ της στη φόρα.»
«Μπορεί να παρεξηγηθεί αλλά θα ’ναι κρίμα.»
«Είναι η έκρηξη μιας αγανακτισμένης γυναίκας, που είναι ταυτοχρόνως μια διανοούμενη της showbiz.»
«Γράφει με το θυμικό κι έχει καταπληκτικό χιούμορ.»
«Προσπαθεί να εκλαϊκεύσει μια καινούργια επιστήμη, την Ενσυνειδητότητα. Μας μαθαίνει τρόπους για να διαχειριστούμε τα πιο ‘‘δύσκολα’’ συναισθήματά μας, παίρνοντας αποστάσεις από τον ίδιο μας τον εαυτό.»
«Είναι μια μύηση σ’ ένα νέο είδος διαλογισμού, χωρίς γκουρού, Βούδα, Θιβέτ κ.λπ…»
«Έκανε μεταπτυχιακό στην Ενσυνειδητότητα στην Οξφόρδη. Είναι μια νέα επιστήμη της Ψυχολογίας, που διδάσκεται στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου: Μ.Ι.Τ., Χάρβαρντ, U.C.L.A., Ουισκόνσιν, Στάνφορντ, Μάντσεστερ, Γέιλ… Ποιος να το πίστευε!»
«Είναι μια νέα ψυχολογική σχολή για τον τρελαμένο Δυτικό άνθρωπο που δεν μπορεί ούτε θέλει να ταξιδεύει δύο φορές το χρόνο στο Νέο Δελχί για να κάνει ‘‘ομμμ’’.»
«Στο γράψιμό της βγάζει το ίδιο ανατρεπτικό και ανίερο χιούμορ που έβγαζε και στις εκπομπές της στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο.»
«Πικρό + γλυκό + ειλικρινές + ελαφρύ + βαθύ + χιουμοριστικό + αυτοσαρκαστικό + παρατηρητικό + politically incorrect + προκλητικό + γενναίο, αυτό το βιβλίο είναι μια κατηγορία μόνο του.»
«Έχει πολύ σασπένς. Στην αρχή προσπαθούμε να καταλάβουμε πού θέλει να το πάει. […] Αργεί λίγο να μπει στο θέμα, αλλά έτσι σε προθερμαίνει γι’ αυτό που ακολουθεί και σε ρουφάει σαν δίνη.»
ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ
Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται στο μυαλό μου το οποίο έχασε κάποτε τον προσανατολισμό του, και σε όλους τους ανθρώπους που ίσως, κάποτε, έχασαν τον δικό τους. Παρότι έχω περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μου ως ταξιδιώτης στο τρενάκι της κατάθλιψης, το βιβλίο αυτό δεν απευθύνεται αποκλειστικά στους καταθλιπτικούς. Εγώ μπορεί να είμαι αυτή η «μία στους τέσσερις» που κάποια στιγμή κατέρρευσαν πνευματικά, το βιβλίο αυτό, όμως, απευθύνεται και στους τέσσερις. Είναι ένα βιβλίο για όλους, γιατί όλοι μοιραζόμαστε τα ίδια υλικά: τον πόνο, το γέλιο, το θυμό, την γκρίνια — όλοι μας τρωτοί και εύθραυστοι, ταμπουρωμένοι πίσω από άκαμπτα προσωπεία.
Στο βιβλίο αυτό θα προσπαθήσω να χαράξω με αδρές γραμμές το σημείο στο οποίο βρίσκεται η ανθρώπινή μας φύση και να προτείνω τρόπους για να κάνουμε την παραμονή μας στη Γη μια πιο ευχάριστη εμπειρία. Δε λέω πως θα βρεθούμε «όλοι στο τζακούζι χαρωποί». μιλάω μόνο για την ευδαίμονα κατάσταση στην οποία ο άνθρωπος γλιστρά όταν ο χρόνος σταματά, όταν το σώμα νιώθει «μέσα στα νερά του», κι όταν τα ουρλιαχτά της αυτοκριτικής κοπάζουν στο μυαλό. Τις γνωρίζω καλά αυτές τις φωνές, και πολλοί απ’ όσους συναντώ ζουν συντροφιά μ’ αυτόν τον δικτάτορα που τους γαβγίζει εντολές στ’ αυτιά και τους στοιχειώνει τον ύπνο με τα βασανιστικά: «θα έπρεπε» και «θα μπορούσα», να γυρνάνε σαν ατέρμων ταινία στο μυαλό.
Είμαστε πολλοί εμείς που υποφέρουμε από την πίεση του σύγχρονου κόσμου που μας εξαντλεί και μας καταθλίβει. Είμαστε σκλάβοι της δουλειάς μας με μια ακόρεστη δίψα για χρήμα, δόξα, ακόμη περισσότερα tweets — ό,τι δούμε το θέλουμε. Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι οι άνθρωποι ζουν με τόσο πλούτο μόνο τα τελευταία 50 με 100 χρόνια. Περάσαμε από μια κατάσταση στέρησης (τότε που ήμαστε σχετικά φυσιολογικοί και είχαμε συγκεκριμένες επιδιώξεις) στη σημερινή κατάσταση των ατέλειωτων απαιτήσεων. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι μας έχει τρελάνει το multi-tasking με τις πολλές παράλληλες δραστηριότητες που μας επιβάλλει, όπως όταν έχουμε ανοιχτά πολλά παράθυρα στον υπολογιστή και στο τέλος κρασάρει. Είναι απλό: δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για τον 21ο αιώνα. Είναι πολύ σκληρός, πολύ γρήγορος και πολύ τρομακτικός. Κι αν δεν εκπέμπουμε στο ίδιο μήκος κύματος, φταίει η εξέλιξη που δεν μας προετοίμασε αρκετά γι’ αυτό. Δυσκολευόμαστε ήδη αρκετά να καταλάβουμε ποιος βομβαρδίζει ποιον, και δε μας περισσεύει χρόνος για ν’ ασχοληθούμε με την εικόνα των συναισθημάτων μας. Οι καρδιές μας ματώνουν στο άκουσμα μιας φάλαινας που ξέβρασε το κύμα στην ακτή, και στο επόμενο λεπτό πνιγόμαστε στο αίμα κάποιου που προσπάθησε να κλέψει ένα καρότσι απ’ το σούπερ μάρκετ.
Πήρα λοιπόν την απόφαση να αφιερωθώ σ’ αυτό το εσωτερικό ταξίδι, μήπως έτσι καταφέρω να σωθώ απ’ τους απανωτούς τυφώνες της κατάθλιψης, που με εξάντλησαν και με λύγισαν.
Κάθε κρίση ήταν χειρότερη από την προηγούμενη και διαρκούσε περισσότερο. Δε θέλω να τα ρίξω στους γονείς μου, αλλά το μεγάλωμα των παιδιών δεν ήταν το φόρτε τους. Όταν έρχονταν φίλοι στο σπίτι, η μητέρα μου έπαιρνε θέση κάτω απ’ το αμπαζούρ, σαν γύπας με βιεννέζικη προφορά, και παραμόνευε ώσπου να πέσει κάτω κάποιο ψίχουλο. Κι όταν το ψίχουλο έπεφτε, ορμούσε από την άλλη άκρη του δωματίου ουρλιάζοντας: «Ποιος κουβάλησε μπισκότα στο σπίτι;» Όλοι το έβαζαν στα πόδια τρομαγμένοι. Αργότερα, τα πράγματα έγιναν πολύ χειρότερα, αλλά δε θα μιλήσω τώρα γι’ αυτό. Το θέμα είναι πως τέτοιου τύπου εμπειρίες συνήθως οδηγούν κάποιον να γίνει είτε κωμικός είτε κατά συρροήν δολοφόνος. Εγώ, προτίμησα την κωμωδία.
Έτσι, μετά από μερικές σοβαρές κρίσεις, αποφάσισα να επιστρέψω στο πανεπιστήμιο και να σπουδάσω ψυχοθεραπεία, μήπως μπορέσω να καταλάβω για ποιον ακριβώς λόγο οι συνεδρίες χρεώνονται 80 λίρες την ώρα. Έφευγα από τον ψυχολόγο μου γνωρίζοντας ακριβώς ποια είμαι, αλλά μόλις έφτανα στο μετρό συνειδητοποιούσα ότι το είχα ξεχάσει. Επίσης, καθώς δεν είχα ιδέα από ψυχολογία, οι ψυχολόγοι μπορούσαν να μου λένε ό,τι τους κατέβαινε. Πώς θα έκρινα αν ήταν σωστά όσα έλεγαν; Μια φορά που ήμουν ανάσκελα στο ντιβάνι, έπιασα τον ψυχολόγο να τρώει πίσω από την πλάτη μου ένα σάντουιτς αλλαντικών, με τη μουστάρδα να του στάζει στο σαγόνι.
Γι’ αυτό πήγα να σπουδάσω ψυχοθεραπεία. Μου έδωσαν μια κάρτα για τη βιβλιοθήκη, και κάπως έτσι η προηγούμενη ζωή μου δεν ξανασυζητήθηκε ποτέ. Σκέφτηκα πως θα ήθελα να μπορώ κι εγώ να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στους συνανθρώπους μου (μάλλον ούτε που μου πέρασε απ’ το μυαλό, αλλά είναι ωραία ατάκα). Παρατήρησα ότι πολλές γυναίκες σαν κι εμένα επιλέγουν να σπουδάσουν ψυχοθεραπεία όταν φτάνουν στο καθοριστικό σημείο της εμμηνόπαυσης. Όταν οι ορμόνες στερέψουν και καταλάβουν ότι είναι μάλλον απίθανο να τις φλερτάρει κάποιος, τότε αρχίζουν να ενδιαφέρονται για τον πλησίον ή ανοίγουν κανένα καταφύγιο για αδέσποτες γάτες.
Λίγα χρόνια αργότερα αποφάσισα να προχωρήσω και ν’ ασχοληθώ μ’ αυτό που πραγματικά μ’ ενδιέφερε: τον εγκέφαλο. Η λογική μου ήταν η ακόλουθη: αν μάθαινα πώς λειτουργούσε η δική μου μηχανή, θα μπορούσα να προλάβω τη βλάβη στη μέση του πουθενά, και δεν θα ούρλιαζα να έρθει κάποιος να μ’ επισκευάσει. Θα παρείχα στον εαυτό μου το δικό μου σέρβις. Θα ήμουν σε θέση να δαμάσω το άγριο ζώο του μυαλού μου και να συγκρατήσω τον επιτόπιο τροχασμό του, που με κρατούσε ξάγρυπνη κι ανήσυχη τα βράδια, να μηρυκάζω, να μετανιώνω και να μισώ.
Μετά από πολλή έρευνα, σκέφτηκα ότι ίσως μπορούσα ν’ αναζητήσω βοήθεια στην ενσυνειδητότητα, που είχα ακούσει ότι μας δίνει τη δυνατότητα να ελέγξουμε το μυαλό μας. (Μπορώ να πω ότι μου έσωσε τη ζωή, αυτό όμως είναι κάτι που θ’ αναλύσω στη συνέχεια του βιβλίου.) Αποφάσισα να πάω κατευθείαν στην πηγή, σ’ έναν από τους ιδρυτές της γνωσιακής θεραπείας που βασίζεται στην ενσυνειδητότητα, τον καθηγητή Μαρκ Ουίλιαμς, ο οποίος μου είπε ότι, δυστυχώς, θα έπρεπε να γραφτώ στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και να σπουδάσω το συγκεκριμένο αντικείμενο μέσω της νευροεπιστήμης.
Προσπάθησα να συγκεντρώσω κάποια παλιά αρχεία από την εποχή του σχολείου και να ξεθάψω τους ελάχιστους καλούς βαθμούς μου, όμως αυτό που μέτρησε περισσότερο ήταν μια πολύ καλή συνέντευξη που μου επέτρεψε να γραφτώ στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Οι υπόλοιποι δεκατέσσερις φοιτητές στην τάξη μου ήταν όλοι τους πολύ λαμπερά μυαλά, και την πρώτη μέρα με κοίταξαν σαν να είχαν έρθει σε επαφή μ’ ένα νέο είδος ζωής. Όμως, να πάρει η ευχή, εγώ ήμουν πια εκεί!
Έτσι, μετά από δεκαετίες αγωνιώδους έρευνας, ένα μεταπτυχιακό στην ενσυνειδητότητα, ένα πτυχίο στην ψυχοθεραπεία και μια μικρή γεύση δόξας, να που γράφω αυτό το εγχειρίδιο για το πώς να δαμάσουμε το μυαλό μας.
Θα μπω σε λεπτομέρειες αργότερα, αλλά αυτή τη στιγμή θέλω να υπογραμμίσω κάτι που αποτελεί γεγονός: στο τέλος της διαδρομής, θα δείτε ότι ΜΠΟΡΕΙΤΕ Ν’ ΑΛΛΑΞΕΤΕ ΜΥΑΛΟ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ. Αυτό είναι που αποκαλούμε νευροπλαστικότητα. Τα γονίδιά σας, οι ορμόνες, οι περιοχές του εγκεφάλου και οι πρώτες σας γνώσεις, δεν προκαθορίζουν υποχρεωτικά τη μοίρα σας.
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι οι νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) μπορούν ν’ αλλάξουν συνδέσεις και διάταξη στη διάρκεια της ζωής σας, ως αποτέλεσμα των εμπειριών σας και του τι σκέφτεστε γι’ αυτές. Έτσι, οι σκέψεις σας επιδρούν στη φυσιολογία του εγκεφάλου σας και η φυσιολογία του εγκεφάλου σας επιδρά στις σκέψεις σας.
Ας σκεφτούμε για λίγο το σεξ. Με την ησυχία σας. δε βιάζομαι. Η υποψία και μόνο σεξουαλικής έλξης απελευθερώνει στο σώμα μας έναν καταρράκτη ορμονών, κι είμαστε έτοιμοι για πάρτι. Ορισμένες φορές συμβαίνει το αντίθετο. Εσείς κάνετε ήσυχα ήσυχα τη δουλίτσα σας, και μια ορμόνη, χωρίς κανέναν εμφανή λόγο, μπαίνει στο αντίθετο ρεύμα του μυαλού σας στέλνοντας τις σκέψεις σας στην κατηγορία: «Κατάλληλο άνω των δεκαοχτώ».
Όταν οι σκέψεις αλλάζουν, ο εγκέφαλος αλλάζει κι αυτός, κι επειδή οι εγκέφαλοί μας είναι πολύ εύπλαστοι, όρια δεν υπάρχουν. Σας υπενθυμίζω ότι μπήκα στην Οξφόρδη στα πενήντα μου, παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν κατάφερα να πάρω το δίπλωμα του νηπιαγωγείου (Busy Beaver το λέγανε, κι αν θέλετε ψάξτε το), αποδεικνύοντας ότι τα πάντα γίνονται. Παρ’ όλα αυτά, παίρνει καιρό για ν’ αλλάξει κάποιος τον τρόπο σκέψης του, και η αλλαγή δε έρχεται μέσα σ’ ένα Σαββατοκύριακο επειδή παρακολουθήσατε ένα σεμινάριο του τύπου: «Πώς να Αφυπνίσετε τον Άγγελο Μέσα σας». Χρειάζεται συνειδητή συγκέντρωση και διαρκείς επαναλήψεις. Μπορείτε ν’ αλλάξετε, υπό τον όρο ότι θα προσπαθείτε να μην κάνετε κάθε μέρα τα ίδια πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Εσείς οι ίδιοι, σύμφωνα με τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε τον κόσμο, είστε οι αρχιτέκτονες και οι χαρτογράφοι του μυαλού σας. Αυτά μας προσφέρουν οι επιστήμονες τον 21ο αιώνα, κι είναι πολύ παραπάνω απ’ όσα μπορεί να διαβάσει στο χέρι μας μια τσιγγάνα.
Ο εγκέφαλος θυμίζει ένα κομμάτι από μαλακή πλαστελίνη, περί τα 1300 γραμμάρια. Μπορείτε να τον αναπλάσετε σπάζοντας τις παλιές εγκεφαλικές σας συνήθειες και δημιουργώντας νέους, πιο ευέλικτους τρόπους σκέψης. Άρα, η Γκλόρια Γκέινορ είχε άδικο όταν τραγουδούσε: «I am what I am». Θα έπρεπε τώρα ν’ αλλάξει τα λόγια, αλλά δεν θα μπορούμε πια να χορέψουμε στο ρυθμό τους. Τι μπορεί να βρει κανείς που να ομοιοκαταληκτεί με τη «νευροπλαστικότητα»;
ΤΟ ΕΝΔΟΤΕΡΟ ΕΓΩ ΜΑΣ
Ακόμη κι αν κοιτάξουμε μέσα στον εγκέφαλό μας για να δούμε πού βρίσκεται και πώς λειτουργεί το κάθε του εξάρτημα, δεν θα καταφέρουμε να καταλάβουμε καλύτερα τον εαυτό μας. Το πολύ πολύ —με πολλή εξάσκηση— ίσως μάθουμε να τον επισκευάζουμε. Μαθαίνω να «αυτορρυθμίζομαι», πάει να πει ότι μπορώ να διακρίνω τα πρώτα σημάδια της υπερκόπωσης και της κατάθλιψης και κάνω κάτι για να τα προλάβω. Γνωρίζουμε τόσα πολλά για την ιδέα της αυτορρύθμισης, που σύντομα ενδέχεται (και ελπίζω) να γίνει η λέξη-κλειδί της δεκαετίας. Εφαρμόζοντας συγκεκριμένες πρακτικές όπως η ενσυνειδητότητα, μπορούμε ν’ αποκτήσουμε σχετικό έλεγχο των χημικών του εγκεφάλου μας που ευθύνονται για το στρες, για το άγχος, ακόμη και για την ευτυχία. Το εντυπωσιακό αυτό όργανο που βρίσκεται μέσα στο κεφάλι μας εμπεριέχει απέραντη σοφία, μόνο που ελάχιστοι μπορούν να την αξιοποιήσουν. Σαν να έχεις τη Ferrari, αλλά να σου λείπουν τα κλειδιά.
Η αλήθεια είναι πως η πιεστική φωνή που αντηχεί μες στο κεφάλι μας δε λέει ποιοι είμαστε πραγματικά. παίζει έναν δευτερεύοντα ρόλο. Αυτό που μας κυβερνά είναι μια μηχανή με ισχύ ένα εκατομμύριο τρισεκατομμύρια gigabytes, και ο χειριστής της μηχανής είναι το DNA μας. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχονται οι ορμόνες, οι μνήμες, οι μύες, το αίμα, τα όργανα κι ό,τι άλλο συμβαίνει μέσα μας προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωσή μας — κι όχι με τον ηλίθιο εσωτερικό μονόλογο σχετικά με το αν είμαστε πολύ χοντροί για να φοράμε κολάν.
Στόχος μου σε αυτό το βιβλίο είναι να σας δείξω πώς να γίνετε κύριοι —και όχι σκλάβοι— του μυαλού σας. Εάν μάθετε να ρυθμίζετε τις διαθέσεις, τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας, κι αν μπορέσετε να εστιάσετε στα αξιοπρόσεκτα αποφεύγοντας τους περισπασμούς, ίσως καταφέρετε να πλησιάσετε αυτό το απατηλό πράγμα που λέμε ευτυχία. Όλοι έχουμε τη δυνατότητα, δεν ξέρουμε όμως πού βρίσκεται το on/off. Αυτό το όργανο που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τον κόσμο, δεν έχει ιδέα για το πώς λειτουργεί το ίδιο.
(Ναι, Όπρα, είμαι στη διάθεσή σου.)
Γιατί θελουμε εγχειριδιο ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Για ποιο λόγο έχουμε έρθει στη Γη; Όλοι θέλουν να ξέρουν. Το ερώτημα, όμως, δεν είναι: «Να ζει κανείς ή να μη ζει;». Τα πραγματικά μεγάλα ερωτήματα είναι: «Τι υποτίθεται ότι ήρθαμε να κάνουμε στη ζωή;» και «Πώς λειτουργεί και διοικείται αυτό το πράγμα που λέμε ‘‘εαυτός’’;».
Το κύριο πρόβλημά μας ως είδος (εξαιρώ εδώ όσους διαθέτουν θρησκευτική πίστη. αυτοί έχουν τα δικά τους βιβλία) είναι ότι δεν έχουμε ένα «εγχειρίδιο λειτουργίας» που να μας εξηγεί πώς πρέπει να ζούμε τη ζωή. Όλες οι οικιακές συσκευές συνοδεύονται από εγχειρίδια, ενώ εμείς όχι. Γεννιόμαστε χωρίς καθόλου πληροφορίες και βασιζόμαστε στη μαμά και στον μπαμπά, που τοποθετούν το USB στικάκι τους στον σκληρό μας δίσκο και «κατεβάζουν» πάνω μας τις νευρώσεις τους. Νομίζω πως όλοι συμφωνούμε ότι θα μας άρεσε να έχουμε ένα εγχειρίδιο, οπότε προσπάθησα να το κάνω όσο πιο απλό μπορούσα:
Μέρος 1ο: Τι πήγε στραβά; Για τον φυσιολογικό τρελό
Σ’ αυτό το μέρος του εγχειριδίου θα εξετάσω τη σχολή σκέψης που εξηγεί γιατί όλοι «κρεμόμαστε απ’ τα μαλλιά μας» όταν πρόκειται για τη ζωή μας. Θεωρούμε ότι οι διπλανοί μας ξέρουν τι κάνουν. Ενώ δεν ξέρουν.
Μέρος 2ο: Τι πήγε στραβά; Για τον τρελό τρελό
Για τους καταθλιπτικούς, τους αγχώδεις, όσους αντιμετωπίζουν κρίσεις πανικού, όσους πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές, για όσους κάνουν υπερφαγικά επεισόδια, υπερ-πίνουν ή υπερ-ψωνίζουν, για εκείνους που έχουν εμμονή με τις λίστες — η λίστα αυτή δεν έχει τέλος.
Μέρος 3ο: Τι έχουμε μες στον εγκέφαλό μας / Τι έχουμε στο μυαλό μας;
Θα σας παρουσιάσω όλα τα υλικά: τις ορμόνες, τους νευρώνες, τα ημισφαίρια, τις περιοχές κ.τ.λ., για να μπορέσετε να καταλάβετε, όταν θα φτάσετε στο 4ο μέρος, τι συμβαίνει μέσα στο μυαλό σας όταν ασκείτε την ενσυνειδητότητα, και πώς αυτή μπορεί να ενισχύσει τα θετικά συναισθήματα που φέρνουν την ευτυχία.
Είστε το βιβλίο συνταγών σας. Το πώς δουλεύετε τον εγκέφαλό σας καθορίζει εάν θα γίνετε φιλέ μινιόν ή βαρύ κεμπάμπ.
Μέρος 4ο: Ενσυνειδητότητα — Δαμάζοντας το μυαλό
Αυτό το μέρος πρέπει να το διαβάσετε ως Οδηγίες για Πρωτάρηδες. Θα σας δείξω πώς να αυτορρυθμίζετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας, ώστε να είστε κύριοι και όχι σκλάβοι του μυαλού σας.
Μέρος 5ο: Εναλλακτικές προτάσεις για την ηρεμία του μυαλού
Δε θέλω να σκεφτείτε ότι ευαγγελίζομαι οτιδήποτε, οπότε, εάν η ενσυνειδητότητα δεν κάνει για εσάς, έχω να σας προτείνω εναλλακτικές πρακτικές που μπορούν να σας αλλάξουν το μυαλό.
Ελπίζω αυτό το βιβλίο να σας βοηθήσει ν’ απαλλαγείτε από την εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας, εάν αυτή σας ενοχλεί. Ελπίζω να σας ενθαρρύνω να νιώσετε γενναίοι και να καταλάβετε ότι δεν υπάρχει τίποτα σίγουρο: η ζωή κυλάει, αλλάζει και φτάνει στο τέλος της. Ξεπεράστε το φόβο. Για να βρείτε κάποια ηρεμία, ένας μόνο τρόπος υπάρχει: αφήστε τα όλα πίσω και τρέξτε προς το άγνωστο. Απλώς, τρέξτε.