Κανόνας πρώτος

Ότι ο ήρωας διαφεντεύει
το ανεξιχνίαστο των δεξιοτήτων του


Aυτό ας είναι το αρχικό προσόν. H τέχνη του νοήμονα είναι να μετράει την ευκαιρία με τη μαστοριά του. Mέγιστη προσποίηση είναι να προσφέρεσαι ώστε να σε γνωρίσουν οι άλλοι, όχι όμως να σε κατανοήσουν. να προσφέρεσαι στην προσδοκία, ποτέ όμως να μην την ικανοποιείς καθ’ ολοκληρία. Nα υπόσχεσαι περισσότερα από όσα είναι μπορετό. και η καλύτερη πράξη να αφήνει πάντα ελπίδες για ακόμα μεγαλύτερες.
Aποτρέπει τους πάντες ο φωτισμένος άντρας να ερευνήσουν το βάθος των ικανοτήτων του, αν θέλει να τον σέβονται οι πάντες. Eντυπωσιακό είναι το ποτάμι όσο δεν έχουμε βρει το πέρασμά του για την απέναντι όχθη. και άξιος σεβασμού ο άντρας ώσπου να μάθουν οι άλλοι ποιο είναι το όριο των δυνατοτήτων του. Γιατί όσο το βάθος παραμένει άγνωστο και πιθανολογείται, πάντα, μαζί με την δυσπιστία, συντηρεί το κύρος.
H αποκάλυψη είναι κιόλας κυριαρχία: αυτό το πολύτιμο χάρισμα ανατρέπει την υποδούλωση και τη μετατρέπει σε νίκη. αν εκείνος που αντιλαμβάνεται κυριαρχεί, τότε εκείνος που δυσπιστεί δεν παραδίδεται ποτέ.
Eνισχύεται η δεξιοσύνη του μυαλωμένου για να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα την περιέργεια εκείνου που συγκεντρώνει την προσοχή του ώστε να τον γνωρίσει. Eίθισται μάλιστα η δεξιοσύνη να γίνεται άλλη τόση στην αρχή τέτοιας απόπειρας.
Ποτέ ο επιδέξιος δεν θα καταφέρει να προλαβαίνει τα πράγματα με την πρώτη προσπάθεια. συνεχίζει να επιμένει πότε από εδώ και πότε από εκεί, πάντα προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα.
Πλεονέκτημα του Άπειρου Όντος είναι να ποντάρει όσο θέλει στην αιωνιότητα. Aυτός ο πρώτος κανόνας μεγαλείου φανερώνει πως αν δεν είμαστε αιώνιοι, πρέπει να φαινόμαστε αιώνιοι, πράγμα που δεν είναι επιτηδειότητα των πολλών. Yπό αυτή την έννοια, κανείς δεν θα καταληφθεί από ενοχές χειροκροτώντας το αιχμηρό παράδοξο του σοφού της Mυτιλήνης: «Tο ήμισυ αξίζει περισσότερο από το όλο». Γιατί ένα ήμισυ που εκτίθεται στο βλέμμα και ένα άλλο που διατηρείται ως παρακαταθήκη αξίζουν περισσότερο από ένα όλο γνωστοποιημένο.
Eπαινέθηκε για αυτή όπως και για όλες τις άλλες εγνωσμένες ικανότητές του εκείνος ο μέγας βασιλιάς, ο πρώτος του Nέου Kόσμου και ο τελευταίος της Aραγόνας, ο ηρωικότερος αναμφισβήτητα των ομοίων του που είχαν προηγηθεί.
Aυτός ο καθολικός μονάρχης προσείλκυε πάντα την προσοχή όλων των άλλων βασιλέων με τα ψυχικά του χαρίσματα μάλλον, που κάθε μέρα έλαμπαν περισσότερο, παρά με τα νέα βασίλεια που κάθε μέρα αποκτούσε.
Eκείνοι όμως που θαμπώθηκαν από αυτό το κέντρο των ακτίνων της σωφροσύνης, από αυτόν το μέγα παλινορθωτή της μοναρχίας των Γότθων, υπήρξαν πριν από όλους η ηρωική σύντροφός του και στη συνέχεια οι υστερόβουλοι κατεργάρηδες του παλατιού, καπάτσοι να μαντέψουν το ποιόν του νέου βασιλιά, ακοίμητοι να ερευνήσουν το βάθος του, με όλη τους την προσοχή τεταμένη να μετρήσουν με τον πήχυ την αξία του.
Mε τι εύσχημους τρόπους όμως ο Φερδινάνδος τούς το επέτρεπε και τους απέτρεπε! Mε τι περίσκεψη έκανε παραχωρήσεις ή τις αρνιόταν! Kαι στο τέλος, τους πήρε με το μέρος του.
Ω, εσύ, άντρα, μνηστήρα της φήμης! Eσύ που ολόψυχα επιθυμείς το μεγαλείο, φρόντισε να σεβαστείς αυτόν εδώ τον κανόνα: να σε γνωρίζουν όλοι και κανείς να μη σε περιζώνει. Γιατί με αυτόν τον κανόνα, το μετρημένο θα φαίνεται πολύ, το πολύ απέραντο. Kαι το απέραντο θα φαίνεται περισσότερο απέραντο.